Theologica Wratislaviensia

Rok 2024 to czas rocznic związanych z wybitnymi przedstawicielami myśli filozoficznej i teologicznej – Jakobem B¨ohmem (1575–1624) oraz Johannesem Schefflerem (1624–1677). Pierwszy był szewcem, który stał się filozofem i jako pierwszy porzucił łacinę na rzecz języka  niemieckiego. W roku jego śmierci narodził się drugi, znany częściej pod pseudonimem Anioł Ślązak lub Angelus Silesius. Jego pisma cieszyły się popularnością zarówno wśród protestantów, jak i katolików. Temu drugiemu szczególnie poświęcony jest niniejszy tom.

Teologia to – etymologicznie rzecz biorąc – myślenie i mówienie o Bogu, jak i próba odczytania całej rzeczywistości w perspektywie Bożego objawienia. Jednym z kluczowych problemów, jeśli chodzi o samą możliwość istnienia teologii, jest kwestia języka. Czy w ogóle jest możliwe wyartykułowane w języku myślenie, mówienie (i pisanie) o Bogu oraz o świecie, w tym – o człowieku, widzianym z Bożej perspektywy? Czy ludzki język jest zdolny dosięgnąć Tego, Którego nazywamy „Bogiem”?

Tytuł tomu 15 ma wyrażać ciągłe napięcie, w którym jako ludzie żyjemy. Chcemy stworzyć lepszy, dobry świat, jednak tym, co nam przeszkadza – a czasem wręcz nam to uniemożliwia – jest zło, które pojawia się zależnie lub niezależnie od nas. A w tle majaczy ciągle pytanie o Tego, który – jak instynktownie czujemy – powinien umieć zaradzić temu nieszczęściu.

Tom 14 poświęcony jest szeroko pojętej wolności i związanym z nią wartościom. Bezpośrednią inspiracją dla tego tomu była 100. rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę, którą obchodziliśmy w 2018 roku.

Oddając w ręce Czytelników niniejszy tom, mamy nadzieję, że posłuży on lepszemu zrozumieniu perspektywy biblijnej i teologicznej odnoszącej się do ziemi — miejsca wyznaczonego ludziom na mieszkanie, a także pewnych historycznych i współczesnych dyskusji odnoszących się do międzywyznaniowej wspólnoty Kościoła. Artykuły zebrane w niniejszym tomie skupiają się wokół zagadnień teologii ziemi. Autorzy dziewięciu spośród dwunastu tekstów próbują uchwycić ważne aspekty dotyczące stworzenia Bożego z różnych punktów widzenia.  Ostatnią część wydawnictwa stanowi krótki zbiór różnorodnych tekstów, tzw. Varia.

Niniejszy tom składa się z trzynastu artykułów, które zostały podzielone na trzy główne części tematyczne. W rozdziałach tych myśl reformacyjną ukazano z perspektywy sporów, jakie sprowokowało wystąpienie Marcina Lutra i jego spadkobierców, świadków, którzy przyczynili się do rozwoju tradycji protestanckiej w różnych kontekstach historycznych, oraz implikacji społecznych nauki reformacyjnej w nowożytnych społecznościach zachodniego kręgu kulturowego.

Bonhoeffer, związany z Kościołem Wyznającym w czasach Trzeciej Rzeszy, od początku przeciwstawia się nazizmowi i jego ideologii. Swoim życiem i nauką wskazuje na istotę chrześcijaństwa, którą musi być naśladowanie Chrystusa: dzień po dniu, indywidualnie i we wspólnocie, w modlitwie i dobrych uczynkach. Świadectwo życia i śmierci Bonhoeffera jest przejmujące, przenika do głębi i zmusza do refleksji. Biorąc pod uwagę bogactwo myśli niemieckiego teologa, uznaliśmy, że tom jemu poświęcony doskonale wpisze się w tegoroczne obchody 500-lecia Reformacji. Stąd też tytuł niniejszego zeszytu, stąd też ekumeniczny zestaw najwyższej klasy znawców myśli Bonhoeffera reprezentujących różne kraje i kontynenty.

Podobnie jak wiele społeczeństw kultury Zachodu również polskie społeczeństwo się starzeje. Seniorzy będą stanowić znaczna część populacji i zdominują wiele sfer życia publicznego. W związku z tym rodzą się liczne pytania dotyczące postrzegania tej grupy wiekowej przez społeczeństwo, aktywności i ról społecznych ludzi starszych, opieki medycznej nad nimi, ich pracy, nauki i rozwoju. Niniejszy tom stanowi próbę zmierzenia się z problematyka starości nie tylko przez naukowców, ale także przez praktyków zaangażowanych w pracę z seniorami. Przyświeca mu cel interdyscyplinarnego potraktowania tego zagadnienia.

Choć Jonathan Edwards jest powszechnie uważany za czołowego amerykańskiego teologa i filozofa, w Polsce istnieje niewiele materiałów poświęconych jego osobie i myśli. Artykuły, które przedstawiamy naszym czytelnikom w niniejszym tomie podzielone są na trzy grupy, odzwierciedlające bardzo interdyscyplinarny charakter badań nad Edwardsem. Tom w języku angielskim.

Zawarte w tym tomie teksty wyszły spod pióra nie tylko teologów, ale również filologów klasycznych, historyków i filozofów.